|
S³owniczek pojêæ oraz terminów zwi±zanych ze zdrowiem oraz rozrodem psów
Opracowanie: £ukasz
Ko¼larek
www: Berserker Staffords
Konsultacja: lek.wet. S³awomir Kulisch
Ci±¿a urojona - (pseudoci±¿a) pojawienie siê fizycznych i psychicznych objawów
ci±¿y, a czasem tak¿e porodu u nieciê¿arnej suki. Stan ten pojawia siê oko³o
60-80 dni po ostatniej cieczce.
Cheyletieloza - choroba wywo³ana przez roztocza paso¿ytuj±ce na skórze psa.
Powoduje ona powstanie bardzo intensywnego ³upie¿u (tzw. ³upie¿u wêdruj±cego).
Najbardziej wra¿liwe na te paso¿yty s± szczeniêta ras d³ugow³osych.
Cukrzyca - schorzenie, w którym organizm traci zdolno¶æ do kontrolowania poziomu
glukozy (cukru) we krwi. D³ugotrwa³y wysoki poziom cukru we krwi, jaki ma
miejsce w przebiegu cukrzycy, powoduje uszkodzenia wielu narz±dów i tkanek m.in.
oczu, uk³adu moczowego, nerwowego i serca.
Dyskopatia - przemieszczenie tarczki miêdzykrêgowej, nazywane potocznie
dyskopati±, jest najczêstszym schorzeniem krêgos³upa u psów ma³ych ras np.
jamników, pekiñczyków, shih tzu, buldogów czy lhasa apso, w wieku od 3-8 lat.
Dysplazja - nieprawid³owy rozwój jakiego¶ organu.
Dysplazja stawów biodrowych - (HD-Hip Dysplasia) schorzenie dziedziczne;
nieprawid³owy rozwój stawów, polegaj±cy na sp³yceniu panewki miednicy i zmianach
kszta³tu g³ówki ko¶ci udowej, która staje siê zbyt ma³a, p³aska i trójk±tna lub
grzybkowata. Chory pies mo¿e mieæ trudno¶ci z poruszaniem siê.
Stopniowanie choroby:
A1 - normalne stawy biodrowe, wolne od dysplazji; A2 - prawie normalne stawy
biodrowe, wolne od dysplazji;
B - podejrzenie dysplazji, przy czym u doros³ych psów nie uznaje siê tego
niejednoznacznego wyniku, podczas gdy w innych krajach podejrzenie o dysplazjê
traktowane jest jako wynik ostateczny;
C1 - dysplazja nieznaczna (lekka);
C2 - dysplazja umiarkowana (¶rednia);
C3 - ciê¿ka.
Dysplazja ³okcia- polega na nieharmonijnym wzro¶cie ko¶ci ³okciowej i ko¶ci
promieniowej
(jedna z nich jest o parê mm krótsza od drugiej, co zmienia rozk³ad si³ na
p³aszczy¼nie stawowej. Powoduje to bardzo szybk±, bolesn± artrozê i du¿e
ograniczenie ruchu stawu).
Dysplazja siatkówki - rozszczepienie siatkówki oka powoduj±ce ¶lepotê. Wystêpuje
zwykle u szczeni±t..
Ectropium - wadliwe ustawienie powiek, polegaj±ce na wywiniêciu powieki dolnej
za zewnêtrzn±.
Entropium - podwiniêcie powieki w kierunki ga³ki ocznej; efektem czego jest
dra¿nienie rogówki przez rzêsy.
Fizjologia - nauka o funkcjonowaniu organizmu. Ogólne zasady fizjologii psa s± w
pewnym stopniu zbli¿one do fizjologii cz³owieka (oddychanie, kr±¿enie krwi i
wydalanie). Natomiast trawienie i regulowanie ciep³oty przebiegaj± odmiennie.
HD - patrz "dysplazja"
Hemofilia - Choroba ta objawia siê zmniejszon± krzepliwo¶ci± krwi. Chore
szczeniêta wykazuj± symptomy hemofilii w wieku od 6 tygodni do 3 miesiêcy.
Objawy, które mo¿na zauwa¿yæ to kulawizna (krwawienie w stawach), podskórne
opuchlizny, parali¿ koñczyn.
Inbred – Metoda hodowlana która polega na kojarzeniu ze sob± psów blisko
spokrewnionych. Czêsto na okre¶lenie tego rodzaju hodowli u¿ywa siê terminów
hodowla w pokrewieñstwie albo chów wsobny.
Inseminacja - (zaplemnienie) jest to zabieg, podczas którego, plemniki zostaj±
umieszczane w pochwie, szyjce macicy, macicy lub jajowodach, unasienianie,
sztuczne zap³adnianie.
Kamica moczowa - Wystêpowanie ró¿nej wielko¶ci kamieni moczowych w obrêbie
uk³adu moczowego (nerki, moczowody, pêcherz, cewka moczowa).
Obecno¶æ kamieni powoduje mechaniczne uszkodzenie ¶ciany okre¶lonego odcinka
uk³adu moczowego (najczê¶ciej jest to ¶ciana pêcherza moczowego), powoduj±c ból,
zapalenie oraz u³atwiaj±c rozwój infekcji bakteryjnej.
Kaszel kenelowy - zaka¼ne wirusowe zapalenie górnych dróg oddechowych, bardzo
zara¼liwe.
Objawy: kaszle lub chrz±kanie, podwy¿szona temperatura cia³a, wyp³yw ¶luzowy z
nosa, mog± wyst±piæ wymioty.
Kleszczowe zapalenie mózgu - przenoszona przez kleszcze choroba, o bardzo
szybkim przebiegu (4-7 dni). Objawy: podwy¿szona temperatura, zaburzenia
równowagi, do pora¿enia koñczyn w³±cznie, czasami oczopl±s, drgawki. Powoduje
¶mieræ zwierzêcia!
Kopiowanie - zabieg chirurgiczny polegaj±cy na skróceniu ogona lub uszu w celu
osi±gniêcia zmiany wygl±du psa. Ustaw± "O ochronie zwierz±t" z 21 sierpnia 1997
roku dopuszczone jedynie w celu ratowania ¿ycia lub zdrowia psa. Dotychczas
ogonki obcina³o siê (kurtyzowa³o) w 3-4 dniu ¿ycia pieska, je¶li wymaga³ tego
wzorzec rasy. Ototomia, czyli przycinanie uszu by³o wykonywane w pe³nej
narkozie, w 7 lub w 11-12 tygodniu ¿ycia psa.
Koprofagia - spo¿ywanie odchodów; przyczyn± mog± byæ atawistyczne sk³onno¶ci do
polowania i spo¿ywania zdobyczy wraz z wnêtrzno¶ciami, lub te¿ ¼le zbilansowane,
nie zaspokajaj±ce w pe³ni potrzeb pokarmowych po¿ywienie.
Nosówka - choroba wirusowa, atakuje psy nieszczepione, w ka¿dym wieku. Zara¿enie
nastêpuje przez kontakt z chorym zwierzêciem, z jego wydzielinami, drog±
aerogenn± lub przez bierne przeniesienie wirusa np. za po¶rednictwem
przedmiotów.
Nu¿yca (demodekoza) - choroba paso¿ytnicza skóry, wywo³ywana przez pajêczaki z
rzêdu roztoczy.
Odsadzanie szczeni±t – stopniowa nauka samodzielnego spo¿ywania posi³ków
przygotowanych przez cz³owieka .
Outcross – metoda hodowlana polegaj±ca na kojarzeniu ze sob± osobników
niespokrewnionych.
Paradontoza - stan zapalny dzi±s³a spowodowany osadzaniem siê kamienia
nazêbnego, efektem czego jest ods³oniêcie szyjek korzeni zêbowych.
Parwowiroza - wirusowe zapalenie jelit (psi tyfus).
Pch³y - zewnêtrzne paso¿yty skórne wielko¶ci 4-5 mm. Mog± powodowaæ wystêpowanie
alergii. Objawy uk±szenia: swêdzenie najpierw w okolicy ogona i odbytu,
nastêpnie przenosz±ce siê w okolice miednicy, krocza, ud oraz brzucha. Pch³y s±
równie¿ ¿ywicielem po¶rednim psiego tasiemca. Leczenie zewnêtrzne przy u¿yciu
odpowiednich preparatów, szamponów, etc.
Rozszczep podniebienia - wada wrodzona dotycz±ca g³ównie ras krótkog³owych;
polega na niezro¶niêciu siê dwóch blaszek podniebiennych w czasie rozwoju
p³odowego, konsekwencj± czego jest po³±czenie jamy nosowej z jama ustna.
Ró¿anic krzywiczy - (na ¿ebrach, z boku klatki piersiowej) deformacja chrz±stek
¿ebrowych
spowodowana krzywic±.
Ruja (cieczka) - faza cyklu p³ciowego suk, w której mo¿liwe jest zap³odnienie
jaja, przypadaj±ca na czas jajeczkowania; okres wzmo¿onego popêdu p³ciowego.
Saneczkowanie - pocieranie zadem o pod³o¿e. Mo¿e ¶wiadczyæ o stanie zapalnym
gruczo³ów
oko³oodbytowych lub o zarobaczeniu psa.
Skrêt ¿o³±dka - ostry przypadek dotycz±cy wszystkich doros³ych psów du¿ych ras o
g³êbokiej klatce piersiowej, w ka¿dym wieku (dog niemiecki, labrador,
leonberger, itp.). Skrêt ¿o³±dka nastêpuje wówczas, gdy pies po zjedzeniu
obfitego posi³ku wykonuje gwa³towne ruchy (biega, skacze). W tym momencie
nastêpuje obrót ¿o³±dka dooko³a swojej osi o 180° powoduj±cy zamkniêcie obu jego
uj¶æ, potem ze wzglêdu na brak mo¿liwo¶ci ejakulacji, rozdêcie go przez gazy
pochodz±ce z rozk³adu pokarmów.
Objawy: zaniepokojenie, próby wymiotów, ¶linienie siê (pies nie mo¿e nic
prze³kn±æ), rozdêcie, zaburzenia kr±¿eniowe. Zgon nastêpuje w przeci±gu kilku
godzin. Leczenie: natychmiastowy zabieg chirurgiczny.
Sterylizacja - (kastracja) zabieg chirurgiczny pozbawiaj±cy zdolno¶ci
rozrodczych.
Syndrom kojcowy - zaburzenia w psychice psa, spowodowane przebywaniem w
dzieciñstwie
w izolacji, bez bliskiego kontaktu z lud¼mi.
Udar cieplny - stan chorobowy charakteryzuj±cy siê nag³± utrat± przytomno¶ci z
wysok± gor±czk± oraz utrat± potliwo¶ci. G³ówn± przyczyn± jest zbyt intensywne
dzia³anie promieni s³onecznych na psi organizm .
Wnêtrostwo (kryptorchizm) - stan nienormalny u psów, kiedy j±dra nie opuszczaj±
jamy brzusznej, jedno lub oba nie zstêpuj± do worka mosznowego; jest to
przypad³o¶æ dziedziczna. Pozosta³e w jamie brzusznej j±dro ma sk³onno¶ci do
przerostów nowotworowych.
W¶cieklizna - bardzo gro¼na i nieuleczalna choroba wirusowa (niebezpieczna dla
cz³owieka). Zaka¿enie nastêpuje przez kontakt z chorym zwierzêciem lub jego
¶lin±, objawy wystêpuj± w okresie od 2 do 8 tygodni od zaka¿enia. Objawy: utrata
¶wiadomo¶ci, napady agresji, ¶linotok, awersja do wody.
Zatoki przyodbytowe - 2 symetrycznie u³o¿one uwypuklenia po obu stronach odbytu
pod skora, zbudowane z tkanki ³±cznej z obfit± tkanka gruczo³ow±, w której
zbierana jest ich wydzielina; do¶æ czêsto dochodzi do stanów zapalnych owych
zatok, co manifestuje siê saneczkowaniem i wylizywaniem okolic odbytu przez psa
Zaæma - czê¶ciowa lub ca³kowita nie przejrzysto¶æ soczewki ga³ki ocznej (zwykle
cierpi± na ni± psy w wieku od 8-9 lat). Leczenie zachowawcze lub kriochirurgia
(fizyczne usuniêcie).
<< wstecz
|
